هویت تاریخی بوشهر

ایران از قدیمی‌ترین کشورهای جهان است و هنوز هم با وجود این همه پیشرفت، باز هم رد پای تاریخی را می‌توان در جای جای آن پیدا کرد.

از موزه‌ها و کاخ‌های بی‌نظیرمان بگیرید تا معماری خانه‌ها و مساجدمان، همگی نشان‌دهنده فراز و نشیب‌های تاریخی ما هستند.

در اکثر شهرها و شهرستان‌های ایران بافت قدیمی شهر، معماری جذابی دارد و بوشهر هم از این قاعده مستثنی نیست.

اما آنچه بافت قدیمی شهر بوشهر را برای بوشهر گردی متمایز می‌کند، نوع معماری بناهاست که ترکیبی از معماری ایرانی و هندی است.

تمام عمارت‌ها نمایی به رنگ سفید یا زرد دارند و از سنگ‌های مرجانی و گچ ساخته شده‌اند. در پوشش سقف‌شان از بوریا و چوب صندل استفاده شده است و جنس در و پنجره‌ها نیز از چوب ساج است که محصول کشورهای آفریقایی است.

اگر کمی دقیق‌تر شویم، می‌‎بینیم که جاهای دیدنی بوشهر (یا هر شهر دیگر) را می‌توان در لا به لای چنین موارد ریزی هم دید.

به دلیل بندری بودن بوشهر، بیشتر تاجران شهر خانه‌هایشان را نزدیک به بندر می‌ساختند و به همین دلیل بافت قدیمی شهر به دریا نزدیک است. بعضی‌ عمارت‌ها دو بخش مسکونی و تجاری داشته‌اند:

بخشی که اهل منزل سکونت می‌کردند و بخش دیگری به عنوان محل کار و کسب صاحب خانه.

زندگی در مناطقی به گرمی جنوب باعث می‌شود که مردم تا جایی که می‌توانند از طبیعت برای خنک شدن استفاده کنند.

یکی از این راه‌ها، استفاده از معماری بهینه است. یعنی چه؟ یعنی دیوارها، حجره‌ها، پنجره‌ها و طاقچه‌های خانه‌ها در بافت سنتی بوشهر طوری طراحی شده‌اند که نهایت استفاده را از جریان باد ببرند.

بیشتر بناهای این مناطق دیدنی بوشهر «شناشیر» دارند. خیلی ساده بخواهیم بگوییم، شناشیرها در حقیقت نوعی بالکن‌ چوبی و کرکره‌ای‌ هستند که جلوی پنجره‌ها ساخته می‌شدند و مشرف به حیاط کوچه بوده‌اند.

در فصل‌های بهار و تابستان، این شناشیرها پر می‌شوند از گلدان‌های پرگل! اگر به بافت سنتی بوشهر سر زدید، حواس‌تان به درهای چوبی این منطقه نیز باشد.

در ساخت این درها از هیچ میخ یا بست فلزی استفاده نشده و دق‌الباب‌های زیبایی دارند. محله‌های دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی چهار محله‌ی قدیمی و از مهمترین مناطق بوشهر محسوب می‌شوند.

همچنین بهتر است بدانید که شناشیر را به صورت «شناشیل» هم می‌گویند.

بوشهر فهرست بالابلندی از جاذبه‌های تاریخی دارد که ریشهر، آب‌انبار قوام، خانه‌ قاضی، عمارت ملک، گور دختر، عمارت دهدشتی، مدرسه‌ی گلستان، امام‌زاده عبدالمهین، قبر ژنرال انگلیسی، آرامگاه اصفهانی، معبد خدادریا، کلیسای مسیح مقدس، قلعه‌ی هلندی‌ها، کنیسه‌ی یهودیان، قبرستان انگلیسی‌ها و عمارت حاج رییس بخشی از این فهرست جاهای دیدنی بوشهر هستند.